โหระพา (Sweet Basil)
โหระพาเป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี นิยมใช้ใบโหระพามาปรุงอาหารเพราะมีกลิ่นหอม เช่น ใช้ใส่ในแกงกะทิ แกงเขียวหวาน แกงเผ็ด หรือใส่ในผัด เช่น หอยลายผัดน้ำพริกเผา ผัดเผ็ดปลาช่อน นอกจากนี้ยังนิยมใช้เป็นผักแนมกินสดกับลาบ ก้อย น้ำตก และใส่เป็นผักต้มในอาหารอีสานอย่างแจ่วฮ้อน ส่วนอาหารเวียดนามนิยมกินสดแนมกับแหนมเนือง หรือใส่เป็นไส้ผักในเปาะเปี๊ยะเวียดนาม และก๋วยเตี๋ยวเวียดนามที่เรียกว่าเฝอ ในก๋วยเตี๋ยวไทยก็นิยมด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะก๋วยเตี๋ยวเรือ โหระพามีสรรพคุณช่วยบรรเทาอาการเป็นไข้ ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานดีขึ้น บรรเทาอาการปวดเกร็งในท้อง รวมทั้งกระเพาะและลำไส้อักเสบ ช่วยให้กระปรี้กระเปร่าสดชื่นพันจากสภาพเชื่องซึมหมดพลังงาน ในโหระพาประกอบด้วย วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี แคลเซียม ธาตุเหล็ก เส้นใยอาหาร ฟอสฟอรัส และ เบต้า-แคโรทีน
ชื่อสามัญ : Sweet Basil, Common basil
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ocimum basilicum L.
วงศ์ : LAMIACEAE
ชื่ออื่น : ห่อกวยซวย, ห่อวอซุ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) และอิ่มคิมขาว (ฉาน-แม่ฮ่องสอน)
ถิ่นกำเนิด : มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปแอฟริกาและเอเชีย
ลักษณะทั่วไป : โหระพาเป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี สูงประมาณ 30-90 เซนติเมตร ทุกส่วนมีกลิ่นเฉพาะ ลำต้นสี่เหลี่ยม กิ่งอ่อนอาจมีสีม่วงแดงแกมเขียว ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงตรงข้าม ใบรูปไข่หรือรูปวงรี กว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตร ยาวประมาณ 4-6 เซนติเมตร ขอบใบหยักแบบฟันเลื่อยห่างๆ ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด กลีบเลี้ยงและกลีบดอกต่างแยกเป็น 2 ปาก กลีบดอกสีขาว ปากล่างมีแถบสีม่วงแดงตามยาว ใบประดับสีเขียวแกมม่วง ผลเป็นผลแห้งมี 4 ผลย่อย
การขยายพันธุ์ : โดยการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง
การปลูก : โหระพาขึ้นได้ดีในดินร่วนซุยที่มีความอุดมสมบูรณ์และระบายน้ำได้ดีเป็นพิเศษ เป็นพืชที่ดูแลง่าย โตเร็ว ชอบความชื้นสูงและสม่ำเสมอ แดดไม่จัด จึงต้องคอยรดน้ำทุกวัน แต่อย่าปล่อยให้ท่วมขังจนเกินไป
สรรพคุณ : ใช้ใบโหระพาสดแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานดีขึ้น บรรเทาอาการปวดเกร็งในท้อง รวมทั้งกระเพาะและลำไส้อักเสบ ช่วยไม่ให้อาเจียน ช่วยบรรเทาอาการเป็นไข้ ช่วยให้กระปรี้กระเปร่าสดชื่นพันจากสภาพเชื่องซึมหมดพลังงาน นำผลมาแช่น้ำ เปลือกหุ้มผลจะพองตัวและใช้เป็นยาระบายได้เช่นเดียวกับแมงลัก ใบโหระพานำมาขยี้ใช้ทาแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อยได้อีกด้วย ในโหระพาประกอบด้วยวิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี แคลเซียม ธาตุเหล็ก เส้นใยอาหาร ฟอสฟอรัส และเบต้า-แคโรทีน