บัว
ชื่อสามัญ Water lily
ชื่อวิทยาศาสตร์ Nymphaea nouchali Burm.f.
วงศ์ NYMPHAEACEAE
ชื่อท้องถิ่น นิโลบล (กรุงเทพฯ), ป้านสังก่อน (เชียงใหม่), ปาลีโป๊ะ (มลายู นราธิวาส), บัวผัน บัวขาบ (ภาคกลาง), บัวแบ้
ลักษณะทั่วไป บัวเป็นพันธุ์ไม้น้ำมีอายุหลายปี มีเหง้าและไหลอยู่ใต้ดิน และส่งใบดอกขึ้นมาบนผิวน้ำ ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับกันเป็นกลุ่ม แผ่นใบลอยอยู่บนผิวน้ำ ใบเป็นรูปไข่กว้าง ปลายใบทู่ถึงกลมมน ส่วนโคนเว้าลึก ขอบใบเรียบถึงหยักตื้นๆ ผิวใบเกลี้ยงสีเขียว ท้องใบสีเขียวอ่อนจนถึงสีม่วงจาง ใบมีความกว้างประมาณ 8-18 เซนติเมตรและยาวประมาณ 10-25 เซนติเมตร มีเส้นใบราว 10-15 เส้น แยกจากจุดเชื่อมกับก้านใบ ส่วนก้านใบมีความสั้นยาวไม่แน่นอน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความลึกของน้ำเป็นหลัก แต่โดยทั่วไปแล้วจะมีความยาวประมาณ 0.5-2 เซนติเมตร ดอกบัวเป็นดอกเดี่ยว ขึ้นอยู่เหนือน้ำ มีสีขาวแกมชมพูถึงอ่อนคราม มีกลิ่นหอมอ่อนๆ แต่ละดอกจะมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 8-10 เซนติเมตร มีกลีบดอกซ้อนกัน 2-3 ชั้น มีกลีบดอก 6-18 กลีบ ปลายกลีบแหลม มีเกสรตัวผู้สีเหลืองจำนวนมาก รังไข่มีช่องประมาณ 10-20 ช่อง ฝังตัวแน่นอยู่ใต้แผ่นรองรับ ส่วนเกสรตัวเมียเป็นรูปถ้วย มีก้านดอกคล้ายกับก้านใบและมีความยาวไล่เลี่ยกัน สามารถออกดอกได้เกือบตลอดทั้งปี ดอกจะบานตอนช่วงสายและจะหุบตอนช่วงบ่าย ส่วนผลจะจมอยู่ใต้น้ำหลังจากการผสมเกสรแล้ว
การปลูกและดูแลรักษา บัวเป็นพันธุ์ไม้น้ำต้องปลูกเลี้ยงในน้ำหรือในภาชนะปลูกที่ใส่น้ำได้ ต้องการน้ำมาก แสงแดดอ่อน ดินปลูกควรเป็นดินเหนียว ดินนาหรือดินผสมอินทรีย์ หลังจากปลูกไปแล้วหลายฤดู หากแตกไหลและใบจำนวนมากแล้ว จะทำให้ดอกมีขนาดเล็กลงจึงควรกำจัดวัชพืชที่ขึ้นปะปนออกให้หมด ตัดใบที่อยู่ต่ำกว่าระดับออกให้หมด พร้อมทั้งให้ปุ๋ย จะแตกใบใหม่และมีดอกขนาดใหญ่
การขยายพันธุ์ โดยการแยกหน่อหรือเหง้า และเพาะเมล็ด พบกระจายอยู่ทั่วทุกภาคของประเทศไทย
