สะแกวัลย์

ชื่อสามัญ : Paper Flower Climber

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Getonia floribunda Roxb.

วงศ์ : COMBRETACEAE

ชื่ออื่น : งวงชุม (ขอนแก่น), ดวงสุ่ม (อุบลราชธานี), มันเครือ (นครราชสีมา), ตีนต้าง (เชียงใหม่), งวงสุ่มขาว, เมี่ยงชะนวนไฟ, เมี่ยง (พิษณุโลก, สุโขทัย), ประโยค (ตราด), สังขยาขาว, เถาวัลย์ชะนวน (ราชบุรี), ตาโน๊ะ (ยะลา), หน่วยสุด (ระนอง), ตะกรูด (นครศรีธรรมราช), กรูด (สุราษฎร์ธานี), ติ่งตั่งตัวผู้ (ภาคเหนือ), งวงสุ่ม (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), ข้าวตอกแตก (ภาคกลาง), เครืองวงสุ่ม, เถาวัลย์ชนวน, ตะกรุด, สะแกวัลย์, หมันเครือ

ถิ่นกำเนิด : มีถิ่นกำเนิดในอินเดีย จีนตอนใต้ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ลักษณะทั่วไป :

ต้น สะแกวัลย์เป็นไม้พุ่มเลื้อยเนื้อแข็งขนาดใหญ่ สูงได้ประมาณ 1-5 เมตร เถาสีน้ำตาล กิ่งอ่อนเป็นสีเขียว มีลักษณะเป็นสันสี่เหลี่ยมและมีขนสีน้ำตาลแกมแดงขึ้นปกคลุม เมื่อกิ่งแก่ขนก็จะร่วงไปเอง

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกันเป็นคู่ๆ ตามข้อ ใบเป็นรูปไข่หรือรูปรี ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมน ขอบใบเรียบ ใบสีเขียวเข้ม ท้องใบมีขนนุ่มสีน้ำตาลแกมเหลืองปกคลุมหนาแน่น หลังใบมีขนนุ่มสีน้ำตาลแกมเหลืองขึ้นอยู่หนาแน่น เมื่อแก่ค่อนข้างเกลี้ยง ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3-7 เซนติเมตร และยาวประมาณ 6-15 เซนติเมตร ก้านใบยาวประมาณ 1 เซนติเมตร

ดอก ออกดอกเป็นช่อแบบแยกแขนงขนาดใหญ่กระจายอยู่ตามซอกใบ มีดอกย่อยจำนวนมาก ดอกมีสีเขียวแกมเหลือง มีกลีบรองดอก 5 กลีบ เชื่อมติดกันเป็นหลอด โคนกลีบเป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็น 5 แฉก ข้างในมีขน ไม่มีกลีบดอก มีเกสรตัวผู้ 10 อัน เป็นรูปรี เรียงกันเป็น 2 วง วงละ 5 อัน

ผลและเมล็ด ผลเป็นรูปทรงรีหรือรูปกระสวย มีสันยาว 5 สัน คล้ายกับเมล็ดข้าว ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-3 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 5-8 มิลลิเมตร ที่ปลายมีกลีบรองดอกที่เจริญเป็นปีก 5 ปีก ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด

ฤดูออกดอก : ออกดอกช่วงเดือนธันวาคมถึงกุมภาพันธ์

การขยายพันธุ์ : สะแกวัลย์ขยายพันธุ์โดยการตอนกิ่งและการเพาะเมล็ด

การปลูก :

ปลูกโดยการนำเอากิ่งที่ได้จากการตอน หรือต้นกล้าที่ได้จากการเพาะเมล็ดมาปลูกลงดิน โดยขุดหลุมปลูกให้มีขนาด 30×30 เซนติเมตร รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกประมาณ 1/4 ของหลุม กลบดินเล็กน้อย วางกิ่งลงกลางหลุม กลบดินพอแน่น แล้วรดน้ำให้ชุ่ม ควรปลูกสะแกวัลย์ ใกล้ริมรั้ว ซุ้มประตู หรือร้าน เพื่อให้เถาของสะแกวัลย์เลื้อยพาดไปได้ และบริเวณที่ปลูกควรได้รับแสงแดดปานกลางถึงแดดจัด

การดูแลรักษา :

แสง สะแกวัลย์เป็นไม้ที่ต้องการแสงแดดปานกลาง

ดิน ไม้ที่เจริญงอกงามได้ดีในดินร่วนที่มีส่วนผสมของใบไม้ผุ และดินที่มีความชุ่มชื้น

น้ำ ต้องการน้ำปานกลาง ในระยะแรกปลูกควรหมั่นรดน้ำให้ดินมีความชุ่มชื้นอยู่อย่างสม่ำเสมอ แต่เมื่อต้นโตแล้วให้รดน้ำวันละ 2 ครั้ง ในตอนเช้าและเย็น

ปุ๋ย ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักใส่บริเวณรอบโคนต้นปีละ 2 ครั้ง หากใบมีอาการใบเหลืองหรือใบไม่ดกก็ให้รดด้วยปุ๋ยยูเรียสัปดาห์ละ 2 ครั้ง ติดต่อกันประมาณ 2 สัปดาห์

โรคและแมลง เป็นไม้ที่ไม่มีปัญหาเรื่องโรคและแมลงรบกวน