ดอกโสน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Sesbania aculeata
ชื่อวงศ์
Leguminosae
ชื่อตามท้องถิ่น
โดยทั่วไปเรียก โสน ภาคเหนือเรียก ผักฮองแฮง
ลักษณะทั่วไป
โสนเป็นไม้ล้มลุก เป็นพุ่มขนาดกลาง ลำต้นสูงเปราะบางเพราะไม่มีแก่น สูงประมาณ 2–3 เมตร มีกิ่งก้านห่างๆ ใบเล็กฝอยคล้ายกับใบมะขามหรือใบกระถิน ดอกสีเหลืองคล้ายดอกแคแต่ดอกเล็กกว่า มีฝักยาว มีเมล็ดในฝักคล้ายกับถั่วเขียวแต่ฝักยาวกว่า ดอกโสนสามารถนำมาประกอบอาหารได้หลายชนิด เช่น นำมาชุบแป้งทอดกรอบ รับประทานกับขนมจีนน้ำพริก ดอกโสนมีรสหวานชวนรับประทานมาก
การปลูก
ต้นโสนขึ้นเองอยู่โดยทั่วไป โดยเฉพาะตามริมคูน้ำ ริมคลอง ในที่ชื้นแฉะ เป็นพืชขึ้นง่าย ไม่ต้องบำรุงรักษาก็งอกงามดี
สรรพคุณทางยา
เอาต้นโสนมาเผาไฟให้เกรียม แล้วเอามาต้มชงเอาน้ำดื่ม เป็นยาขับปัสสาวะ ดอกโสนนำมาผัดน้ำมันเล็กน้อย หรือเอามาลวกจิ้มน้ำพริกรับประทาน เป็นยาแก้ปวดมวนท้อง
รายการอาหาร
ดอกโสนจิ้มน้ำพริกมะนาว แกงดอกโสน ดอกโสนผัดน้ำมันหอย ยำดอกโสน ขนมดอกโสน
ดอกโสนผัดน้ำมันหอย
เครื่องปรุง
- ดอกโสน 2 ถ้วยตวง
- น้ำมันหอย 1 ช้อนโต๊ะ
- กระเทียม 3-4 กลีบ
- น้ำมันพืช 2 ช้อนโต๊ะ
- เกลือ ½ ช้อนชา
วิธีทำ
เด็ดดอกโสนแล้วล้างให้สะอาด เอาน้ำมันใส่กระทะพอร้อนแล้วเจียวกระเทียมก่อน ใส่ดอกโสนลงผัด โรยเกลือ ผัดจนสุก ใส่น้ำมันหอยแล้วยกลง
ดอกโสนจิ้มน้ำพริกมะนาว
เครื่องปรุงน้ำพริกมะนาว
- มะนาว 1 ลูก
- กุ้งแห้ง 2 ช้อนโต๊ะ
- ปลาย่างกรอบ 2 ช้อนโต๊ะ
- กะปิ 1 ช้อนโต๊ะ
- พริกขี้หนูสวน 20 เม็ด
- น้ำปลา 1 ช้อนโต๊ะ
- น้ำมะนาว 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาลมะพร้าว 1 ช้อนโต๊ะ
- กระเทียม 5 กลีบ
วิธีทำ
กะปิ 1 ช้อนโต๊ะ ห่อใบตองปิ้งให้หอม หรือทอดน้ำมัน ใส่ครก ใส่กระเทียม โขลกให้เข้ากัน ใส่กุ้งแห้ง โขลกให้ละเอียด ใส่พริกขี้หนูบุบพอแตก ใส่น้ำปลา น้ำมะนาว น้ำตาล โขลกคลุกเคล้าให้เข้ากัน ถ้าต้องการเหลวเติมน้ำต้มสุก 1 ช้อนโต๊ะ คนให้เข้ากัน ตักใส่ถ้วยสำหรับเป็นน้ำพริกจิ้ม นำดอกโสนเด็ดก้านออก ½ ก.ก. ล้างน้ำให้สะอาด ใส่ในน้ำร้อนต้มพอสุก ตักใส่ชาม นำกะทิข้นใส่หม้อ ประมาณ 1 ถ้วยตวง ต้มให้เดือดเทราดหน้าลงในชามดอกโสนต้ม รับประทานกับน้ำพริกมะนาวแนมด้วย ปลาทูทอด ปลาดุกย่าง ปลาช่อนย่าง
แกงดอกโสน
เครื่องปรุง
- ปลาช่อน 1 ตัว (1/2 ก.ก.)
- สละ 5 ผล
- ดอกโสน 2 ถ้วยตวง
- กุ้งชีแฮ้ 6 ตัว
- น้ำมันหมู 1 ช้อนโต๊ะ
- กระเทียมทุบแล้วสับ 1 ช้อนโต๊ะ
- เนื้อหมูหั่นชิ้นเล็กๆ ½ ถ้วยตวง
- น้ำซุป 2 ถ้วยตวง
- น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ
- พริกสดหั่นแฉลบ 1 ช้อนโต๊ะ
- ผักชีหั่น 1 ช้อนโต๊ะ
- พริกไทย 10 เม็ด
วิธีทำ
แกะเปลือกกุ้ง ผ่าหลังเอาเส้นดำออก ล้างน้ำ หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ปลาช่อนขอดเกล็ดผ่าหัว ผ่าท้องควักไส้ออก ล้างน้ำตัดเป็นท่อนๆ เนื้อหมูหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ เวลาแกง ใส่น้ำมันหมูในกระทะพอร้อน ใส่กระเทียมทุบแล้วสับเจียวให้เหลืองตักขึ้น ใส่หมู กุ้ง ปลาช่อน ผัดพอสุก ใส่ดอกโสน ลูกสละ ใส่น้ำซุป พอน้ำแกงเดือด ใส่น้ำปลา ใส่พริกแดงหั่นแฉลบ ผักชีหั่น โรยพริกไทย
ยำดอกโสน
เครื่องปรุง
- ดอกโสนลวกพอสุก 2 ถ้วยตวง
- กุ้งนาง 2 ตัว
- หมูเนื้อแดงอมมัน ½ ถ้วยตวง
- กระเทียมซอยเจียว 1 ช้อนโต๊ะ
- พริกขี้หนูหั่น ½ ช้อนโต๊ะ
- น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ
- น้ำมะนาว 2 ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาลทราย 1 ช้อนชา
วิธีทำ
จัดดอกโสนลวกใส่จาน โรยหมูเนื้อแดงต้มสุกหั่นเป็นชิ้นยาวๆ กุ้งเผาหั่นเป็นชิ้นๆ เวลารับประทานราดน้ำปรุงรส น้ำปรุงรส น้ำปลา น้ำมะนาว น้ำตาล พริกขี้หนู คนให้เข้ากัน ราดบนจาน โรยกระเทียมเจียว
ขนมดอกโสน
เครื่องปรุง
- แป้งข้าวจ้าว 5 ถ้วยตวง
- น้ำตาลทราย 2 ถ้วยตวง
- มะพร้าวทึนทึกขูด 1ก.ก.
- งาขาวคั่ว 1 ถ้วยตวง
- เกลือป่น 2 ช้อนชา
- ดอกโสนเด็ดเป็นดอกๆ 5 ถ้วยตวง
วิธีทำ
ผสมเกลือกับแป้ง ดอกโสนพรมน้ำก่อนจึงเอามาคลุกกับแป้ง ขณะคลุกพรมน้ำจนแป้งจับกับดอกโสน นำลังถึงใส่น้ำตั้งไฟจนเดือด ปูผ้าขาวบางชุบน้ำบิดพอหมาดลงในลังถึง พอน้ำเดือดโรยดอกโสนที่คลุกกับแป้งจนหมดที่ทำไว้ ปิดฝานึ่งประมาณ 20 นาที นำมะพร้าวขูดฝอย นึ่งให้ร้อน แบ่งมาครึ่งหนึ่งผสมงาคั่ว เกลือป่น น้ำตาลทราย อีกครึ่งหนึ่งนำมาผสมคลุกเคล้ากับขนมที่นึ่งสุก เวลารับประทานก็ตักขนมใส่ถ้วยโรยด้วยน้ำตาลทราย งาคั่วคลุกกับมะพร้าวขูด หรือนำเอาขนมที่นึ่งสุกแล้วตักใส่ถ้วยรับประทานกับน้ำตาล มะพร้าวใส่น้ำเคี่ยวพอเป็นยางมะตูม จะได้รสชาดอีกแบบหนึ่ง
