ดอกแค
ชื่อวิทยาศาสตร์
Sesbania grandiflora Desv
ชื่อวงศ์
PaPilionaceae
ชื่อสามัญ
Vegetable Humming Bird Sesban Agasta
ชื่อท้องถิ่น
แคแกง แคขาว
ลักษณะทั่วไป
แคเป็นต้นไม้พื้นบ้าน เป็นต้นไม้เนื้ออ่อน ปลูกได้ในทุกพื้นที่ ทั้งดินเหนียวและดินปนทราย นิยมปลูกเป็นรั้วบ้าน คันนา ริมถนน และในบริเวณบ้าน หรือปลูกไว้เพื่อปรับพื้นที่ให้มีปุ๋ย เพราะใบแคที่ผุแล้ว ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์ส่วนที่นำมารับประทานได้ มียอดอ่อน ดอกอ่อน ใบอ่อน และฝักอ่อน ออกในช่วงฤดูฝน ส่วนดอกอ่อนจะออกในช่วงฤดูหนาว ดอกแค 100 กรัม หรือ 1 ขีด ให้พลังงานต่อร่างกาย 10 กิโลแคลอรี มีเส้นใยอาหาร แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก แคโรทีน วิตามินเอ วิตามินบีหนึ่ง วิตามินบีสอง และวิตามินซี การรับประทานดอกแคจะทำให้ร่างกายได้เส้นใยอาหาร ดอกแค เมื่อแก่จนกลีบร่วง ก็จะมีฝักอ่อน นำมาทำอาหารได้ เมื่อแก่จะแพร่พันธุ์ด้วยเมล็ด เจริญเติบโตง่าย มีอายุไม่นาน ก็ยืนต้นตาย แพร่พันธุ์ด้วยฝักที่มีเมล็ดแก่จัด การนำดอกแคมาทำอาหารต้องเด็ดเกสรสีเหลืองของดอกแคออกก่อนจะทำให้ไม่มีรสขม
สรรพคุณทางยา
เปลือกนำมาต้ม คั้นน้ำแก้ท้องร่วง แก้บิด แก้มูกเลือด คุมธาตุ
การประกอบอาหาร
แกงส้มดอกแคปลาดุก ดอกแคสอดไส้ แกงเหลืองปลากะพงดอกแค ดอกแคชุบแป้งทอด
แกงส้มดอกแคปลาดุก
เครื่องปรุง
- ปลาดุก 1 ตัว
- ดอกแค 20 ดอก
- น้ำ 2 ถ้วยตวง
- น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาลปี๊บ 1 ช้อนโต๊ะ
- น้ำส้มมะขามเปียก 3 ช้อนโต๊ะ
เครื่องปรุงน้ำพริกแกงส้ม
- พริกแห้ง 7 เม็ด
- หัวหอม 4 หัว
- กะปิ 1 ช้อนโต๊ะ
- เกลือป่น ½ ช้อนชา
วิธีทำ
นำเครื่องน้ำพริกโขลกจนละเอียด นำปลาดุกมาตัดหัว ผ่าท้อง ควักไส้ทิ้ง หั่นเป็นแว่นๆ ล้างสะอาดผึ่งให้สะเด็ดน้ำ ละลายน้ำพริกแกงส้มกับน้ำ ต้มให้เดือดปรุงรสด้วย น้ำปลา น้ำตาล น้ำส้มมะขามเปียก ใส่ปลาดุก ใส่ดอกแค พอดอกแคกับปลาดุกสุกยกขึ้นจากเตา (ถ้าไม่ใช้ปลาดุก ใช้ปลาช่อนหรือกุ้งแทน)
ดอกแคสอดไส้
เครื่องปรุง
- ดอกแค 25 ดอก
- เนื้อหมูบด 1 ถ้วยตวง
- กุ้งสดปอกเปลือกสับ ½ ถ้วยตวง
- รากผักชีสับ 1 ช้อนชา
- พริกไทยป่น 1 ช้อนชา
- น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ
- น้ำมันพืชสำหรับทอด 1 ถ้วยตวง
- แป้งสาลีหรือแป้งสำเร็จรูป 1 ซอง
วิธีทำ
ล้างดอกแคเด็ดเกสรสีเหลืองออก ผสมหมูบด กุ้งสับ กับรากผักชี พริกไทย ใส่น้ำปลา ผสมให้เข้ากัน นำส่วนผสมใส่ดอกแคให้เต็ม ชุบแป้งทอดจนสุกเหลืองกรอบ จิ้มซอสพริก หรือน้ำบ๊วยเจี่ย
แคแดงหรือแคแสดก็สามารถนำมาประกอบอาหารได้เช่นเดียวกับแคบ้าน
แกงเหลืองปลากะพงดอกแค
เครื่องปรุง
- ปลากะพง ½ ก.ก.
- ดอกแค 25 ดอก
- น้ำปลา 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาลมะพร้าว 1 ช้อนโต๊ะ
- น้ำส้มมะขามเปียก ½ ถ้วยตวง
- น้ำ 3 ถ้วยตวง
เครื่องปรุงน้ำพริก
- พริกขี้หนูสวน 20 เม็ด
- พริกขี้หนูแห้ง 10 เม็ด
- หอมหัวแดงหั่น 2 ช้อนโต๊ะ
- กระเทียมหั่น 2 ช้อนโต๊ะ
- ขมิ้นสดหั่น 1 ช้อนโต๊ะ
- เกลือป่น 1 ช้อนชา
- กะปิ 1 ช้อนโต๊ะ
วิธีทำ
โขลกเครื่องน้ำพริกให้ละเอียด ขอดเกล็ดปลากะพง ขูดหนังให้หมดเมือก หั่นเป็นชิ้น ละลายเครื่องน้ำพริกใส่หม้อ ใส่ดอกแค น้ำส้มมะขามเปียก น้ำปลา น้ำตาล พอน้ำแกงเดือดใส่ปลา พอปลาสุกชิมรส เปรี้ยว เค็ม หวานเล็กน้อย ยกลงได้
ดอกแคชุบแป้งทอด
เครื่องปรุง
- ดอกแคเด็ดเกสรออก 25 ดอก
- เนื้อหมูสับ ½ ถ้วยตวง
- กุ้งนาง ½ ถ้วยตวง
- กระเทียม 5 กลีบ
- พริกไทยป่น 1 ช้อนชา
- แป้งข้าวจ้าว 1 ช้อนโต๊ะ
- ซีอิ้วขาว 1 ช้อนโต๊ะ
- น้ำมันหอย 1 ช้อนโต๊ะ
- แป้งโกกิ 1 ถ้วยตวง
- น้ำ ½ ถ้วยตวง
- ซอสมะเขือเทศ 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำส้มสายชู 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ
- น้ำมันสำหรับทอด 2 ถ้วยตวง
วิธีทำ
นำกุ้งที่ปอกเปลือกสับละเอียด หมูสับ คลุกกับกระเทียมสับ พริกไทยป่น ใส่ซีอิ้วขาว แป้งข้าวจ้าว น้ำมันหอย นวดให้เข้ากันเป็นไส้ใส่ในดอกแค นำไปนึ่งพอสุก ผสมแป้งโกกิกับน้ำคนให้ข้น นำน้ำมันใส่กระทะ ตั้งไฟพอร้อน นำดอกแคที่นึ่งสุกมาชุบแป้งลงทอดพอเหลืองตักขึ้นให้สะเด็ดน้ำมัน จัดใส่จาน ปรุงน้ำปรุงรสโดย นำซอสมะเขือเทศ น้ำส้มสายชู ซีอิ้วขาว น้ำตาลทรายพอเดือด ชิมรสจะมีรสเปรี้ยว เค็ม หวาน ตักขึ้นใส่ถ้วย เวลารับประทาน ตักน้ำปรุงรสราดบนดอกแค